Cabdil 13

Skeeraghyn

Ta'n Ellan Vannin rheynnit ayns shiaght skeeraghyn jeig.
Ta dagh skeerey rheynnit ayns Treenyn.
Ta dagh treen rheynnit ayns kierroo hallooin yn.
Va keeil ayns dagh treen.
Va bwaagagh, ny maynagh, cummal ayns y cheeill.
V'ad goanluckey yn sleih mygeayrt y cheeill, son dy beagh ad ny sniessey da'n vaynagh.
Va'n cheeill as y vaynagh smooinit dy ve casherick, ny freaylt erlheh.
Va ny oaieghyn jeant jeh claghyn lhic, soit er oirr, as cha row ad agh trie ny jees fo halloo. Va dy kinjagh rheamys faagit eddyr ny claghyn, da'n spyrryd dy gholl magh as stiagh. V'ad dy mennick oanluckey yn chorp lesh yn eddin echey lesh y shiar, son dy row ad ooashleyderyn yn ghrian.


Veagh yn twoaie er y laue hoshtal, as y jiass er y laue yesh, as beagh y sheear cheu chooylloo.
Tra va dooinney er yn cheu hwoaie, ny er y cheu chiare, ny laue hoshtal, v'eh ersooyl veih y cheu yesh, ta shen dy ghra y cheu cliwe. V'eh goaill kiarail jeh hene.
" Bee er dty hwoaie," ta shen, " Bee er dty arrey."
Tra v'eh er y cheu yesh, v'eh er y cheu stroshey, ny er y cheu fer oddagh goaill kiarail jeh, as va shen yn voayl smoo dy ooashley, yn laue yesh.
Cha row toiggal erbee oc jeh'n Rollage Twoaie, agh va fys oc c'raad va'n ghrian girree, as c'raad hie ee dy lhie.
V'ad dy mennick oanluckey argid, cluigeenyn, ny cliwenyn, as teighyn, ayns yn oaie son ymmyd da ny spyrrydyn.

Va'n vaynagh, ny bwaagagh, dy mennick oalyssyn ny pishagyn echey, as lioroo oddagh eh freayll drogh spyrrydyn ersooyl, ny spyrryd yn neuglen ersooyl. Ren ad myrgeddin smooinaghtyn dy voddagh eh jannoo assee daue, my yinnagh ad red erbee nagh bliack lhieu eh adsyn dy yannoo.
Ta Mannin myrgeddin rheynnit ayns shey sheadinyn, ny rheynnyn lhuingys.
Ta three skeeraghyn ayns queig sheadinyn, as daa skeerey ayns un sheadin, ta shen Garff, Skeaylley Lonan as Skeeaylley Maghal.
Va ec dagh sheadin toshiagh jioarey, as va dooinney echey fo ta enmyssit guilley glesh.
Va ec dagh skeerey saggyrt, as thie er y hon dy chummal ayn.
Ta three pessonyn ayns Skeeaylley Vrishey, Skeeaylley Andreays, as Skeeaylley Ball-ny-Laaghey.
Ta aspick reill harrish ny saggartyn, as t'eh cummal ec Court yn Aspick.



Ta un ardyaghyn son slane Mannin.
Ta nane jeh ny shenn ayraghyn killagh gra cha jarg ardyaghyn ve dy bragh er ny hauail.
Va cleragh skeerey ayns dy chooilley skeerey, as va glebe veg echey.
Ayns Skeerey Vaghal va glebe vooar echey.
V'eh cooilleenit son yn chirveish echey ec feaillaghyn, poosaghyn, oanluckaghyn, as bashtaghyn, as ren eh geddyn groit hesheree, as ping yaagh.


Va symneyder ayns dy chooilley skeerey. Va'n churrym echey dy hendeil dy chooilley ghoonaght dy reayll moddee veih gentreil yn cheeill, as lurg da'n chirveish yn agglish ve harrish, v'eh dy yllagh ec giat yn rhullick as fockley magh pooar gioalyn noi sleih, dy chreck yn chooid oc.
V'eh myrgeddin dy gholl gys ooilley ny thieyn raad va baase, as gyn chymney ve jeant oc. V'eh dy ghoaill coontey jeh ooilley yn chooid oc, as creck ad, as rheynn yn leagh eddyr yn chynney sniessey, as geeck eh hene ass yn chied chione.
Va'n leagh elley echey, bunney sunderagh. Dooinney va freayll piyr dy chabbil v'eh dy chur shey lhuiridyn jeh'n arroo, wheesh as yinnagh eh kiangle, as eisht ayns cosoylaghey son ooilley feallagh elley.
Va Tom Collystrin, Purt le Moirrey, yn sunder s'jerree ayns Skeeyley Chreest Rushen.
Ta boayl er lheh troggit er e hon ec yn cheym ec rhullick Keeill Cairbre, dasyn dy hassoo er, tra veagh y sleih goll magh ass y cheeill.
Bollagh yn symneyder goll magh cha tappee as oddagh eh dy ockley magh eh, roish harragh y sleih huggey ass yn cheeill.
V'eh goaill nearey jeh.
Yiarragh eh dy meeley, " Cooid ----," as eisht goll ersooyl.
Ta'n mayl thalloo yn theay goit dy eeck mayl chiarn ny skeeraghyn Vanninagh. T'eh geeck mayl chiarn keayrt ayns three bleeaney.
Yn vlein ta ny fir hreishtee geeck yn vayl chiarn, cha vel yn veoir troggal yn vayl chiarn, agh t'eh freayll yn oik echey gys yn vlein er giyn, as eisht t'eh chaglym mayl chiarn yn skeerey.
Ta'n Whaiyll Abb freaylt daa cheayrt 'sy vlein, as ta'n veoir eignit dy chur raaue da sleih ta er chionnaghey thalloo, ny er cheet stiagh eiraghtyn ny liorish chymney, dy gheddyn yn thalloo oc recortit ayns lioar yn chiarn ec Quaiyl Abb.
Ta'n veoir eignit dy chur raaue kiare keayrtyn da sleih, yn vlein ta ny fir hreishtee geeck yn vayl chiarn, as myrgeddin yn nah vlein.


Ta'n veoir yn dooinney soit magh as looit liorish fer oik dy haglym keesh yn chiarn, as dy entreil enmyn sleih roish yn thalloo oc. Ta'n veoir eignit dy chur raaue da ooilley sleih dy chur lesh ny screeunyn kionnee gys ard ghooinney yn ving hoie, kegeesh roish yn Whaiyl Abb. Cha vel yn veoir dy haglym mayl yn thalloo Abb, ny cliaghtaghyn. Ta fer oik er lheh dy haglym yn vayl thalloo Abb, as t'ad obbyrit er yn un aght.
Bollagh ad ny-neesht ve eeckit hug yn fer reill-abban, agh nish t'ad eeckit stiagh hug reeriaght Hostyn.
Ta bunnys ooilley yn thalloo ayns Skeeylley Malew thalloo Abb, son dy row Abban ec yn Vallahollagh.
Tra va ny Abbyn spooillit hie ny maillyn gys reeriaght Hostyn.


Ta'n veoir yn dhooinney ayns yn kerroo valley ta geeck yn chooid smoo dy vayl chiarn.
Ta'n veoir eignit dy eeck yn vayl chiarn Laa Houney.
Cha vel yn veoir eignit dy chur caghlaa, mannagh vel y chooiney yn reeriaght.
Ta paart dy leih as ta hoghtoo ayrn jeh ping orroo. Paart elley farleng. T'ad shen ooilley mennick dy eeck lheng, yn chooiney sloo jeh'n reeriaght. Paart elley three farleeyn orroo, dy eeck ping.

Va kiare pingyn jeig ayns yn skillin Vanninagh, as lurg va'n feeagh yn leagh er ny chaghlaa veih argid Manninagh gys leagh Sostnagh, ta'n thummid yn leagh jeeaghyn dy ve ny smoo, son cha row agh daa phing yeig ayns yn skillin Hostnagh.
Foddee yn chorrallys ve ry-akin ny share ayns coontaghyn veggey.
Dy chur lesh argid Manninagh gys argid Sostnagh, shegin diu cur lesh yn argid gys pingyn, eisht bishaghey ad liorish shey, as rheynn ad liorish shiaght.
Ta shey-pingyn Manninagh giare yn chiaghtoo ayrn jeh'n shey-pingyn Sostnagh.

Roish yn vlein hoght cheead yeig, tra nagh row Nerin fo reill Hostyn, va ny Yernee kiarail dy ghoaill Mannin daue hene, as va ny Manninee freayll arrey er " Cronk yn Arrey " yn Owe, as er " Cronk yn Arrey " ayns Bradda. V'ad feer agglagh ayns ny traaghyn shen. Va saase oc daue hene dy chur yn chaghteragh trooid ooilley Mannin. Va crosh losht oc, dy chur da fer as yn fer shen cur dys fer elley, as goll voish fer dy er, trooid ooilley Mannin, dy chur yn skeeal daue my harragh ny Yernee. Ren ad troggal lorg liauyr ayns yn laa, as foddey aile ayns yn oie er y cheu twoaie jeh Cronk ny Irree Laa, ny er y cheu jiass jeh Cronk Arreyder, cordail rish cre'n cheu yinnagh ad fakin ny baatyn. Va'n chrosh Iosht mysh daa hrie ayns lhiurid, as va'n chione echey losht, son cowrey c'red jinnagh ny roosteyryn jannoo roo, ta shen dy loshtey ooilley yn chooid oc.
Va ny keayrtyn cliwe jeant goll-rish crosh er ny dorryssyn, dy symney yn sleih dy chaggey. Va'n chrosh losht faagit ec yn eirinagh ve yn gharrey echey dy reayll arrey.
Va ny cluig mygeddin bwoailt, tra v'ad ayns siyr dy skeayley yn skeeal.

Va ny braaraghyn maynagh Beemakem, ayns Skeeyll y Chairbre, ceau eaddagh glass as cha row oc boayl lhieu hene, agh geeck mayl, as v'ad shooyl ny thieyn son jeirk, son cha noddagh ad freayll thalloo adhene.
Va ny braaraghyn maynagh Abb Vallahollagh v'ad abbanyn baney, as va'n thalloo lhieusyn, as cha row veg ec chiarn yn Ellan dy ghra roo.


Ta'n chummal liorish yn straue.
Ta'n seneschal briw ayns yn Whaiyll Abb, as t'eh coonit lesh yn ving hoie.
Ayns shenn hraaghyn, roish va veg dy screeunyn son barganeyn, tra va dooinney creck thalloo, ny yn chooid echey, gys fer elley, v'eh dy gholl hug yn Whaiyll Abb, as, kione fenish yn Whaiyll, ren yn chreckeder gymmyrkey yn chairys echey ayns y thalloo hug yn chionneyder, liorish livrey straue huggey, kione fenish yn Whaiyll. Eisht ren yn Whaiyll cur ayns screeu yn choardail eddyr ad ny neesht, as ve cairys firrinagh, as coardail, rish yn leigh, as ve freaylt ayns lioaryn y rheaym.
Tra ta'n toshiagh jioarey cheet dy gheddyn gioal veih dooinney ta lhiastyn da dooinney elley, t'eh laccal gioal. Foddee fer ta lhiastynys echey cur red erbee dasyn, te ec laue. Foddee eh ve straue, clagh, ny praase. Ta shen enmysit " cur seose gioal," ny cur seose red erbee ta shiu goaill soylley jeh ta er ve lhieu hene.