Cabdil 15

Ymmodee Reddyn

Mannin

Ta mee er chlashtyn shenn skeeal, foddey erdy henney dy bollagh lane mannanyn ve er mul lagh sleityn, ny er king thallooin ayns Mannin, as ren ny roosteyryn genmys eh yn " Ellan Mannanyn." Oddagh y vannan er ve baagh casherick, ny " totem " jeh Manninee.

Ta'n shey enmyn Manninagh shinney--
Mylecharane Mylchreest
Mylewoirrey Mylroi
Mylevartin Mylevreeshey
Va " Mayl " ny " Myl," sharvaant.
Ta'n ockle ayns Gaelg, " mayl."
Ta paart dy leih gra dy row eh " Moylley."
Te smooinit dy daink ad veih Kione ny Mayllagh, son foddys yn Ellan dy baghtal ve ry-akin voish shen.

Croghey

Foddey er dy henney v'ad croghey deiney son geid kirree, ny cooid erbee elley, veagh eh feeagh ny smoo na peesh groit as lheng.
Te recortyssit jeh dooinney ren goaill yn sock jeh keeaght, voish boayl er-gerrey da Colby gys Ballarobert. Va'n sock feddynit er yn cheeaght echey, as va leagh currit er liorish bing ec groit as lheng, as v'eh croghit. Ta'n voayl enmyssit Ballacriy.
Va MacSteaoin, shenn shaner Juan Juan yn Oe, va'n chied er dy gholl noi yn leigh.
Cha row margey erbee son oarn, agh dy yannoo lhune jeh, as ren dooinney geid sack dy oarn. Va MacSteaoin er y ving, as hug eh yn leagh groit er yn oarn, as ren yn ving rheynn ry cheilley ayns daa lieh, as hooar yn dooinney jeh. Ren yn vriw briaght jeh Mac Steaoin, Quoid sack yinnagh eh creck ec yn leagh shen. " Whilleen sack as yinnagh oo ny merriu bio lurg daue er ve croghit." Ren Chiarn Athol caghlaa yn leigh.





Arrane ny Threshlin

" Robin vooar, Robin vooar,
Gow jaagh, gow jaagh, gow jaagh."
" Cha nel jaagh aym, cha nel jaagh aym."
" Kionnee, kionnee, kionnee."
" Cha nel ping aym, cha nel ping aym, cha nel ping aym."
" Gow daayl, gow daayl, gow dalayl."



Ushag Reeast

Va ushag reeast ushag jeh thalloo injil, as v'ee miolit ec yn lhondoo dy chaghlaa ynnydyn.
" Lhondoo, lhondoo, vel oo cheet? Vel oo cheet? "
" Ugh cha nel. Cha jig dy bragh."





Ny Breeocklyn

Ta dy chooilley vreeockle focklit magh ayns Gaelg, as ta mish smooinaghtyn dy vel shen yn oyr shynney lesh ny Manninee kiaulleeaght. Ren eh jannoo ad tastagh.
Ta ny smoo coraaghyn breeockle ayns yn Gaelg na ayns glare erbee elley.
A. Cur rick da. Ta shen eh.
E. Eaishtagh. Eh?
I. Cordail, kied.
O. O ! Hiarn, joarree, oney.
U. Gew, guin, loo, ugh (doillidys tayrn ennal).

Ta scrieu Ogham keint dy scrieu Ghaelgagh, Ec y toshiaght ve banglaneyn veggey jeh caghlaaghyn keint dy viljyn. Va dagh lettyr as billey echey da hene.






Slattey

Ec lheid y traa shen jeh'n vlein, va ny deiney aegey, as ny 'neenyn aegey, sumnit gys Ballachastal, as oddagh yn chiannoort, ny briwnyn, ny toshee yioarree, as ny oaseiryn elley, reill nane erbee dy bailleu, son hoght skilleeyn 'sy vlein as nyn vreayll. V'ad goll ny vud oc gollrish reih booa 'sy vargey, as va'n ghuilley, as ny 'neen, yinnagh yn toshiagh jioarey cur yn clat orroo, v'ad eignit dy hirveish yn vlein shen, lhig daue ve booiagh ny dyn. Va warree vooar my yishig as v'ee er n'ghoaill da'n vriw liorish yn slattey, as hie ee gys Lunnon marish ben y vriw, ayns caayr-hroailt, as er y raad veeit ad maarlee, ren goaill ny v'oc voue. Va'n warree vooar yn charvaant, as va ven y vriw er ghra r'ee dy chur yn sporran ayns y chleeau fo yn eaddagh eck, as myr shen va'n argid sauit.




Aile

Roish va foaddanyn ayn, ve doillee dy gheddyn aile foaddit. Va sleih jannoo ymmyd jeh steillin as flint, as cur kied da ny smarageyn tuittym er aanrit losht, ny sponk, as eisht sheedey er yn sponk dy chur er gholl er aile. Ny keayrtyn yinnagh eh goaill traa liauyr dy gheddyn aile.
My yinnagh ad fakin jaagh jeh thie erbee, harragh ad raad liauyr dy gheddyn aile. Va'n aanrit rollit cooidjagh, as eisht v'ad foaddey yn aanrit ayns yn aile, as cur eh mygeayrt lesh yn laue, dy chur er cummal aile gys yogh ad thie.
Veagh yn voayn currit dy kiarailagh er yn aile ec yn oie, as eisht yinnagh pyagh ennagh ayns y thie girree dy moghey dy reayll yn aile goll. Ny keayrtyn harragh dooinney lieh veelley dy gheddyn aile ayns e phiob.



Foddyr Geuree

Ve feer ghoillee dy reayll dy liooar foddyr da'n ollagh ayns yn gheurey. Cha row monney stoyr bee-geurey oc, as v'ad broo conney lesh thornaneyn, ayns ammair clagh, jeant jeh claghyn garroo currit er kione mygeayrt y mysh clagh er ny lhie.
Ta mee er n'akin daa ghooinney broo conney son bee da'n ollagh keayrt ny ghaa.
Paart dy cheayrtyn, ec jerrey yn gheurey, veagh yn ollagh cha faase nagh veagh ad son girree seose, as veagh ad coodit lesh eaddagh dy reayll ad cheh.
Ec Laa'l Moirrey ny Gainle va shenn raa oc:

"Laa'l Moirrey ny Gainle
Lieh foddyr as lieh aile."
Lieh jeh'n chreagh moayn, as lieh foddyr, lhisagh ve faagit dy roshtyn gys yn Voaldyn, yn chied laa jeh'n tourey.


Yn Bing Foddyragh

Va'n ving foddyragh symnit liorish yn toshiagh jioarey, dy yeeaghyn lurg sleih va maase oc. My va ny smoo dy vaase ec dooinney ny va bee echey daue son three meeghyn, va'n ving cur lesh wheesh jeh ny maase nagh row bee echey daue, as cur lhieu ad gys y valley, as creck ad ec yn chrosh liorish cant. Eisht deeck ad son yn laboraght oc, eisht my va veg dy argid oc harrish, v'ad cur eh eisht da'n fer s'lesh ny maase. Va'n oyr shen dy reayll ad veih geid voish nyn nabooyn. Foddee dooinney erbee cur er yn toshiagh jioarey dy symney bing foddyragh.

Yn Chrockanagh Oanluckey

Er yn chiedoo laa as feed jeh'n Voaldyn ayns y vlein nuy cheead yeig as hoght, va shin ec Ballachrosh reuyrey shenn chrockan magh ass shenn grunt oanluckey.
Va dooinney tralaue ayns y vagher, as haink yn cheeaght noi clagh leac va er mullagh y chrockan. Va'n chrockan jeant jeh cray losht, as va leoie yn pheccagh marroo ayn. Va'n chrockan mysh trie er yrjid, as mysh trie elley tessen y veeal, as va'n vun echey runt gollrish kishan shellan. Va'n chlagh leac mysh daa hrie ayns lhiurid, as ve er y chrockan son farkyl. Va'n chrockan jeant shickyr lesh claghyn elley mygeayrt y mysh, dy reayll eh veih scughey. V'eh er ve broojit liorish ny claghyn elley, as va'n lhiattee echey currit stiagh. Va'n chrockan mysh un hrie fo eaghtyr y thalloo, as ta cowraghyn jeh crockanyn elley ayns y vagher shen.





Aachlouit liorish P.J.K
1994