Lessoon 11.
a) Exercise 12 Vel shiu skee? Cha nel shin skee edyr, agh ta shin feayr. Ta ushtey dy liooar 'sy dubbey shen foast, ga dy vel yn emshyr cheh. Cur ushtey cheh 'sy tey shoh, t'eh feayr nish. Vel eh millish dy liooar nish? Ta. T'eh braew. Ta'n dooinney shen sollagh, feayr as fliugh nish. Foddee dy vel sheeabin as ushtey goan jiu. Vel Gailck ec Juan? Ta. Vel Gailck ec Moirrey? Cha nel. Er lhiam dy vel ee voish Sostyn. C'raad ta Juan goll? T'eh goll dys scoill, agh er hiam dy vel eh cloie er y raad dy mennick. Vel Juan goll dys y scoill shen jiu? Cha nel.

Exercise 13. Is that tea sweet enough? Yes, it is sweet enough. Where are that boy and girl going? I think that they are going to school in England. Are Mary and John at that house? No. Perhaps the weather is not hot enough today. I'm sorry that I am not going to Scotland on this boat. Is that milk in this house at all? No, not today. Are you sure? There wasn't enough milk yesterday. Is it on that table at the door? No. Perhaps that dirty girl hasn't soap.

b) this - shoh that - shen
these - ad shoh those - ad shen

Quoi ta shoh? - Who is this? C'raad ta shen - Where is that?
Quoi t'ad shoh? - Who are these? C'raad t'ad shen - Where are those?

c) When the refers to more that one thing change yn or y to ny.
The noun also often adds yn as an ending.
yn guilley the boy ny guillyn the boys
ny guillyn shoh these boys ny guillyn shen those boys

d) The following nouns form their plural by adding yn to the end.
fire aile * aileyn
fish * eeast eeastyn
dish jyst jystyn
purse sporran sporranyn
river F awin awinyn
shoe F braag braagyn
foot F cass cassyn
stone F clagh claghyn
ear F cleaysh cleayshyn
beard F faasaag faasaagyn
hand F laue laueyn
eye F sooill sooillyn
window F uinnag * uinnagyn ( * vowels add h' ny haileyn)

e) beg and mooar also have plural forms beggey and mooarey

awinyn beggey little rivers sooillyn mooarey big eyes

f) eeastagh - fishing
gobbragh - working
feddyn - finding
geddyn - getting
gra - saying
ceau fliaghey - raining
gura mie ayd - thank you
dagh - each, every
tra - when
booiagh - pleased
dooyrt - said
nagh (before vowels) ny (before consonants) - don't
jeigh - shut ny jeigh don't shut
foshil - open ny foshil don't open

Lessoon 11a.

1. Vel ny claghyn shoh trome? Cha nel ad.
2. Va ny braagyn shen fliugh.
3. Quoi ta geddyn ny jystyn beggey? Cha nel mee geddyn ad.
4. Nagh row eh ceau fliaghey jea? Cha row.
5. Er lhiam dy vel ny aileyn mooarey cheh dy liooar. T'ad.
6. Ny jeigh y dorrys shen. Gura mie ayd.
7. Row ny jystyn mooarey fliugh reesht? V'ad.
8. Nagh vel y faasaag ayd liauyr? Cha nel ee.
9. Quoi ta ny guillyn beggey shen? Cha nel mee shickyr.
10. V'eh gra shen dagh laa. Row eh?
11. Ny jeigh ny uinnagyn foast. Gura mie ayd.
12. Dooyrt eh, 'Cha nel shen y sporran ayd. 'Dooyrt ee, 'T'eh.'
13. Dooyrt eh dy row ny sooillyn ayd skee. Cha dooyrt eh shen.
14. Nagh vel ny awinyn ayd ayns Mannin mooar? Cha nel ad.
15. Row ny inneenyn shen gobbragh jea? Cha row.
16. Dooyrt mee, 'Vel shoh y moddey ayd?' as dooyrt ee, 'T'eh.'
17. Er lhiam nagh row ee booiagh. Nagh row ee?
18. Cur ny cassyn ayd ayns ny braagyn shen. Cre'n fa?
19. Dooyrt eh, 'Ny jeigh y dorrys, ta mee cheet nish.'
20. Quoi ta geddyn y geayl? Cha nel shin shickyr foast.
21. Nagh vel y sporran ayd er y voayrd shen? Cha nel eh.
22. Dooyrt ny inneenyn ayd dy row ny guillyn gobbragh reesht. Dooyrt ad?
23. Ta dagh uinnagyn beggey sollagh reesht.
24. Nagh vel ny braagyn ayd trome? Cha nel.
25. 'Foshil y dorrys shen.' Dooyrt Moirrey.
26. V'eh feayr tra va shin gobbragh ec y thie ayd. Row?
27. Cha row ny guillyn shen feddyn eeastyn jea. Nagh row?
28. Cur ny braagyn ayd er ny cassyn ayd nish. Gura mie ayd.
29. Dooyrt ee dy row ee booiagh tra v'eh ceau fliaghey reesht.
30. S'treih lhiam nagh vel Jamys geddyn braagyn noa.
31. Quoi va gra dy row eh feayr noght? Er lhiam dy row eh Juan.
32. 'Ny foshil y dorrys shoh.' Dooyrt Juan.
33. Cha nel jystyn dy liooar ayns y thie shoh.
34. Vel ny claghyn shen trome? T'ad.
35. Va ny laueyn ec ny guillyn shen sollagh. Row?
36. Va mee booiagh tra dooyrt ad shen. Cre'n fa?
37. Row eeastyn dy liooar ayns ny jystyn? Va. Gura mie ayd.
38. Cha row shin booiagh edyr, tra v'eh ceau fliaghey.
39. Va'n uinnag glen agh v'ee fliugh foast.
40. Va Moirrey gra dy row ny braagyn ayd fliugh. Row ee?
41. Quoi va gobbragh er ny claghyn shen? Er lhiam dy row eh Juan.
42. Cur ny laueyn ayd er ny cleashyn ayd tra t'ad feayr.
43. S'treih lhiam nagh vel mee gobbragh foast.
44. Jeigh ny dorrysyn shen, t'eh feayr 'sy thie shoh.
45. Cre'n fa t'eh ceau fliaghey dagh laa?
46. 'Foshil yn uinnag ayd reesht,' dooyrt Juan, 'Gura mie ayd.'
47. Foddee dy vel ad eeastagh 'sy vaatey shen.
48. Cur ny laueyn ayd 'syn ushtey cheh shoh nish.